Urukiko rw’i Paris rwagaragaje ko ntabubasha rufite rwo kuburanisha Leta y’Ubufaransa ku kirego cya Jenoside yo mu w’1994 mu Rwanda !

Kuri uyu wa Kane tariki ya 14 Ugushyingo (11) 2024, Urukiko rw’Ubutegetsi rw’i Paris (Tribunal Administratif de Paris) rwasomye umwanzuro w’urubanza rukomeye rwagarutse ku birego byashinjaga Leta y’Ubufaransa kugira uruhare muri Jenoside yo mu 1994 mu Rwanda. Urwo rukiko rwatangaje ko nta bubasha rufite bwo kuburanisha Leta y’Ubufaransa ku byaha by’ubwicanyi no kwemeza uruhare rwayo muri jenoside, bityo abatanze ikirego bakaba baratsinzwe. 

Iki kirego cyatanzwe n’Umuryango w’Abatutsi b’abacitse ku icumu rya jenoside yo mu Rwanda, ufatanyije n’indi miryango ibiri yo mu Bufaransa. Iyo miryango yashakaga kwemeza ko Leta y’Ubufaransa, binyuze mu byemezo yafashe hagati ya 1990 na 1994, yagize uruhare mu gutegura cyangwa gushyigikira jenoside yakorewe Abatutsi. Ibaruwa y’iki kirego yanditswe na Me Philippe Raphaël, uhagarariye abareze, yasobanuye ko badasobanukiwe impamvu urukiko rwihunza urwo rubanza, maze atangaza ko bazajuririra icyo cyemezo.   

Abareze bari bategereje ko urukiko rwemeza ko ibikorwa bya Leta y’Ubufaransa byagize uruhare muri Jenoside, bityo bagahabwa indishyi z’amafaranga. Cyakora icyemezo cy’urukiko cyatunguye bikomeye iyi miryango ndetse igira impungenge z’uko icyo cyemezo gishobora guca intege abashakaga gukomeza gutera inkunga ibikorwa byayo mu Rwanda.   

Iki cyemezo cy’urukiko cyakurikiwe n’inkubiri y’ibitekerezo binyuranye. Bamwe bemeje ko kiri mu murongo w’amategeko mpuzamahanga ashyiraho imbibi ku mategeko y’ubusugire bw’ibihugu. Abandi bakaba basanga ari intambwe isubiza inyuma urugamba rwo gukemura ibibazo bikomoka ku mateka mabi ari hagati y’Ubufaransa n’u Rwanda. Philippe Raphaël, umwe mu bunganira abareze, yavuze ko icyemezo cy’urukiko «kitanyuze» abareze, anasobanura ko bagifite icyizere cyo gukomeza urugendo rwo gushaka ubutabera mu zindi nzego. 

Iki kirego kikaba kigaragaza ko amateka ashingiye ku mubano w’Ubufaransa n’u Rwanda akomeje kuba ihurizo rikomeye mu rwego rw’amategeko n’imibanire y’ibihugu byombi. 

Veritasinfo.