Rwanda: Uko Paul Kagame yapangiye muri Uganda génocide y’Abanyarwanda kandi akabigeraho!

Publié le par veritas

Kagame na Museveni bari bahuriye ku gitekerezo kimwe cyo kurimbura imbaga y'Abanyarwanda kuva cyera!

Kagame na Museveni bari bahuriye ku gitekerezo kimwe cyo kurimbura imbaga y'Abanyarwanda kuva cyera!

Ku bantu mwese mutazi ukuri namwe mukuzi, ndagira ngo mbibutse ko ibyo twakoreye Abanyarwanda bitazigera biduhira, kandi inzira ikaba iri hafi kugera mu nzu kuko twe  dushyira mu gaciro twasanze ibyo twakoreye Abahutu n’Abatutsi bari imbere mu gihugu duhuje ururimi, ari amahano. Mwibuke ko ku Gitikinyoni no mu Nterahamwe twihishemo bihagije kugira ngo turimbure Abahutu ku bwinshi n'Abatutsi ariko byose bikandikwa kuri Perezida Habyarimana kugeza apfuye azize ukuri.

Dore gahunda ndende muzo twapanze mu nama nyinshi njya mbabwira mukampakanya: Taliki ya 23/03/1989 i Kampala, saa sita z'ijoro na taliki ya 16/09/1990 niho twahereye twica ABANYIGINYA bose bitambikaga imbere yacu kuko umugambi wacu wari uwo kuryanisha Abahutu, ubundi tukabinjirira tugafata igihugu; ahasigaye tukabica urubozo. Twahemukiye abanyarwanda turangije tugurisha urwatubyaye ku mahanga kandi bo [abanyamahanga] ntawe ubashuka ngo bakunde.

Mu Rwanda habaye intambara itegurwa n'impande zitandukanye zinayifitemo inyungu zitandukanye buri wese akeneye kugera ku nyungu ze ku bwinshi atitaye ku bizangirika! Iyo yari iy’akarere kose ariko igomba gutangirira mu Rwanda ikazarangirira muri Tanzaniya inyuze muri Repubulika Iharanira Demukarasi ya Kongo no mu Burundi! Iyo mu Rwanda yateguwe mu byiciro bibiri, hanateganywa ko hazagwamo inzirakarengane 250,000 habariwemo inzirakarengane 50,000 z’abatutsi!

Iyo yari gahunda y’agateganyo ya Leta zunze ubumwe z’Amerika nyamara Kagame, Museveni, Rwigema na Nyerere buri umwe yari yibikiye agakoryo azakora muri iyo ntambara harimo no gucenganaIbi byose rero benshi ntibabizi bibwira ngo Abahutu ni abicanyi ngo barishe nyuma bikarangirira aho. Birumvikana ko impamvu yagombaga gushakwa: ikibazo cy'impunzi na demokarasi nibyo byaje imbere! Nyamara Habyarimana yahise abambura izo mpamvu yemera ko impunzi ibishaka itaha, hasigara ikibazo cyo kuzubakira n’aho zizaba n’ikizazitunga.

Iyo gahunda Habyarimana yagombaga kuyifashwamo na LONI! Muri Nyakanga 1990 hashyizweho itsinda riyobowe na Fred Rwigema ryari rifite intego yitwa “NGWINO UREBE USUBIREYO UBABWIRE BATAHE”  ryagombaga gusesekara mu Rwanda ku taliki 29/09/1990. Paul Kagame yifuzaga ubutegetsi budasangiwe yagombaga gufata amennye amazi yuzuye ikirahure kugirango abone aho asuka andi! Fred Rwigema yumvaga hakorwa intambara ariko mu gihe gito(guerre éclaire) ariko itaguyemo abasivile kandi yarangira Abahutu n’Abatutsi bagasangira ubutegetsi!

Julius Nyerere yabibonaga kimwe na Rwigema ariko we ashishikajwe no kwica perezida Habyarimana agahorera perezida Gregoire Kayibanda kugira ngo mu Rwanda hajyeho ubutegetsi bwa gisosiyalisitiPerezida Joel Kaguta Museveni we yabyumvaga kimwe na Paul Kagame akifuza ko hajyaho Capitalism sauvage (ubutegetsi bunyunyuza abaturage kugera aho bazicuza icyo bavukiye). Amerika yishakiraga amabuye y’akarere na Capitalism. Ubwongereza bwishakiraga amabuye y’agaciro no gushyira icyongereza mu karere k’ibiyaga bigari!

Babanje gutegura intambara: Hakozwe udutero shuma twiba inka mu Mutara no kureba uko umwanzi(MRND) abyifatamo. Bashyizeho abicanyi baca imitwe abanyarwanda igapakirwa mu mifuka hejuru bakahashyira amashu ngo babone uko babicisha ku mipaka muri za 1988! Nibyo byiswe “guca amashu”! Utwo duhanga twari utwo kwereka amahanga ko ubutegetsi buri mu Rwanda ari abicanyi.

RANU (UNAR) bayisimbuje FPR mu 1987. Perezida Museveni wa Uganda yashizeho ikipe y’abicanyi muri 1989 yagombaga kurasa perezida Juvenal Habyarimana noneho bigakurikirwa n’akavuyo bakakinjiriramo bagafata igihugu! Ariko kubera ukuntu perezida Habyarimana imbere mu gihugu yari arinzwe cyane kandi akunzwe n’abaturage byageze muri Werurwe 1990 abicanyi ba Museveni barabuze aho bamenera ngo bamwice biba ngombwa ko gahunda y’uburyo intambara yapanzwe isubirwamo.

Hemejwe ko, aho kubanza kwica Habyarimana intambara igatangira, ahubwo hagomba kubanza intambara yatuma habaho imishyikirano ya nyirarureshwa igatuma Habyarimana asohoka muri rwa rukuta ruhora rumurinze imbere mu gihugu noneho akajya hanze akarasirwayo! Yamara gupfa hagakorwa intambara yeruye maze umuleti ukaribwa amagi abanje kumeneka nk’uko Paul Kagame na Tito Rutaremara batahwemye kubivuga batyo nta n’icyo bikanga! Niko byagenze!

Umuryango mpuzamahanga nawo wari witeguye: Mu 1989 muri Leta ya Floride muri USA habaye inama ifatirwamo imyanzuro y'uko igiciro cy’ikawa ituruka mu Rwanda gitakaza 50% kugira ngo intambara nitangira habe ibibazo by’ubukungu, bityo gutsinda Habyarimana byihute ndetse n’abaturage bivumbure ku butegetsi kuko ikawa niyo yari igize hafi 80% by’ibyoherezwa hanze byinjiza amadevize mu Rwanda! Mu Ugushyingo 1988 itsinda rya Banki y’Isi ryagiye mu Rwanda ritegeka ko haba dévaluation (Kugabanya agaciro k’ifaranga ry’igihugu).

Nyuma y'urwo ruzinduko (1988), habayeho kugurisha ibyitwa ibya Leta ku bikorera ku giti cyabo(privatisation)! Habayeho guhagarika indishyi zihabwa abahinzi b’ibyoherezwa hanze (ikawa. icyayi, ibireti,…), guhagarika ibyo kugurira abaturage ikawa yabuze isoko no kuvanaho quota d'exportation (iringaniza ry'ibiciro) ituma ibiciro bidahindagurika! Habayeho kwirukana abakozi bamwe ba Leta bituma harandurwa ibiti by’ikawa zirenga 320,000 mu gihugu.

Urubyiruko rw’abashomeri rutangira kwiroha mu mugi, noneho bahita bategeka perezida Habyarimana kwemera amashyaka menshi rwa rubyiruko rujya mu mashyaka amurwanya kugira ngo ruzakoreshwe mu bikorwa byo guteza akaduruvayo mu mijyi no kuzitabira ubwicanyi bwibasira imbaga! Kubera FPR izi ibi byose niyompamvu yirirwa itunda abashomeri, ikabajyana i Wawa no kwa Kabuga i Gikondo.Ikirirwa irasa abazunguzayi n'abanyagataro.Ikirirwa isenyera abakene batuye Kigali ngo batazitabira imyigaragambyo umunsi yabaye!

Byatumye kandi u Rwanda nk’igihugu kitemeraga ibiribwa byinshi biturutse hanze gihinduka “WAMFUNGURIYE”; inzara za Gikongoro ziratongora; ni uko bapfukamisha igihugu gitangira gufata amadeni bitari bikunze kubaho ku buryo mu myaka 2 gusa amadeni u Rwanda rwatse mu mahanga yiyongereyeho 34.3%! Igihugu batangira kukiyoboza télécommande kuko uko bateshaga ifaranga ry’igihugu agaciro ni nako ibiciro kw' isoko byarushagaho gutumbagira ibintu bigahenda abaturage bakifata mapfubyi kuko ubushobozi bwabo bwo guhaha bwari buto cyane ugereranije n’imiterere y’ibiciro ku isoko ry’imbere mu gihugu.

Niko byagenze mu 1993: imyumbati, amasaka, ibishyimbo biteshwa agaciroMu ngamba z’urugamba rwa FPR, hakoreshejwe uburyo bwo gukora icyaha ugahita ucyorosaho ntikimenyekane cyangwa cyanamenyekana ntikikwitirirwe ahubwo kikagerekwa ku bandi batagikoze(Stratégie de commettre et de maquiller le crime). Ku ruhande rumwe bicaga Abatutsi bihinduye nk'ingabo za Habyarimana ngo igisebo kimufate bityo babone n’uko babyutsa imirwano niba hari habayeho agahenge kumvikanyweho ku mpande zombi!

Ni uko bishe abahima 1000 mu Mutara 1990. Ni uko bishe abagogwe ku Kabatwa ya Mutura ku Gisenyi, kuwa 4/2/1993 bibahesha kubura intambara kuya 8/2/1993 yatumye hahunga miloyoni irenga y’abaturage mu majyaruguru bagana Nyacyonga! Ubundi buryo bakoresheje ni ugushumuriza Abahutu Abatutsi! Inkotanyi zihinduraga Abatutsi b'imbere mu gihugu bagakindura Abahutu kugira ngo nabo bihorere ku batutsi maze FPR ibone ibirego! (stratégies de sacrifices utiles/ibitambo bya ngombwa).

Niko byagenze muri Kibirira ya Gisenyi 1991-1992. Baracengeye bica Conseiller banica umusirikare wari muri Congé bihinduye nk'Abatutsi ba Kibirira, ibyo byatumye abatutsi bari bahatuye bameneshwa bahungira za Rutchuru na Masisi muri Zaire y’icyo gihe! Ni nako byagenze i Bugesera. Inkotanyi zihinduye Abatutsi ba Bugesera zirica zinatega mine ku kararo kajyaga kwa Bourgmestre Rwambuka wa Kanzenze wabaga no muri Comité central ya MRND. Mu Bugesera kandi bateze igisasu muri taxi ya Commanda wayoboraga ikigo cya gisirikari cya Gako.

Iyo taxi ya Commanda yarimo abanya Gisenyi 18 bo mu muryango we (komanda wa Gako) bose barapfa ntiharokoka n’uwo kubara inkuru, babikora bihinduye abatutsi bakomoka mu Bugesera boherejwe n'ababyeyi babo mu nkotanyi! Abahutu baho bararakaye bagwa muri uwo mutego wa STRATEGIE DE LA TENSION (Guhabura abantu ukabashyushya umutwe bagatanguranwa kwica bo bataricwa) bahitana Abatutsi 300 b’inzirakarengane noneho perezida Habyarimana bimusaba koherezayo ABAJEPE bamurindaga ngo bihagarare!

Mbere gato y’uko biba, ishyaka ry'Abatutsi rya PL ryari ryahakoze meeting yo gusobanurira Abahutu amatwara yaryo, rikurikirana n’iyahakozwe na MDR ya Faustin Twagiramungu! Hakozwe kandi ibintu bibi nk’ubwicanyi bubi bwa FPR-Inkotanyi buhahamura Abahutu bukanabatesha umutwe, nko gusatura umuntu bagakoresha amara ye bariyeri nk’uko byabaye Ruhengeri na Byumba; nko gufomoza umugore utwite bagasekura uruhinja bakarugaburira umuryango we ku buryo abarokotse bagenda babwira abandi ubwo bugome! Nicyo cyatumaga abaturage bahunga Inkotanyi cyane aho zageraga hose (ndlr : killing machine)!

Inkotanyi zashoboye gukoresha Abatutsi bari muri MRND nka KAJUGA Robert bahimba "Interahamwe" maze komite iziyoboye yiganzamo Abatutsi. Ibi byatumye amatsinda y’abakomando ba FPR binjizwa mu nterahamwe ari benshi cyane barazigarurira maze sugutanga imifano (ubufasha) mu kwica Abatutsi ziva hasi; hagira aho Abatutsi bihagararaho Lt. Gen. Charles Kayonga akabaha ibikoresho na essance bagatwarayo interahamwe zikica, bo bagafata amafoto n’amashusho! Ubu amavideo y'inkotanyi ziri gufasha interahamwe kwica abitswe na Amerika!

Inkotanyi kandi zari zarakoze amatsinda mu gihugu hose yitwa BRIGADES nyuma ahindurwamo ABAKADA! Aba bari banyanyagiye mu duce twose tw'igihugu, ubuhuzabikorwa n’ibikoresho bikaba mu bigo by’Abihayimana! Niyo mpamvu abatutsi benshi birukiraga ku nsengero n'abihayimana bakabigwamo batabizi kuko bahasangaga za stocks z'intwaro n'ababakomando bagamije gukora ku buryo imirambo yo kumurikwa iba myinshi ngo amahanga akomanyirize Leta yariho maze bayikubitire mumufuka itinyeganyeza.

Izi za Brigades nizo zacukuje bya byobo mujya mwumva byasanzwe mu ngo z'Abatutsi cyangwa mu mirima yabo, byacukuwe guhera mu kwa mbere 1994! Gahunda y'ibi byobo yari iteye ku buryo bukurikira : Perezida Juvenal Habyarimana yagomba kwicwa taliki 8/4/1994 leta irimo FPR imaze kujyaho! Mu gihe cyo kwishimira kujyaho kwa Leta yari kuba ihuriweho na bose, perezida Juvenal Habyarimana yari kwicwa muri iryo joro binyuze muri Kudeta! Hari Abatutsi bari bateguwe n’inkotanyi zari zateguwe mu kwica Abahutu muri gahunda ya Punguza (kubagabanya) bakarohwa muri bya byobo!

Nko muri Kigali bari bayobowe na Andre Katabarwa naho muri Butare bayobowe na Pierre Nsonera ari nabo bahembaga abacukuye ibyo byobo. Abatutsi batazi uwo mugambi nabo bari kubigenderamo kuko ababizi bari barahawe amafaranga menshi yo kuzakoresha iminsi mikuru mu ngo zabo bishimira gushyirwaho kwa Leta ihuriweho n’amashyaka menshi bagatumira abaturanyi babo maze inkotanyi zikaza kubica bari mu birori zikabanaga muri bya byobo; ibyo bikitirirwa ingabo za Habyarimana zamuhoreraga dore ko umututsi utari uzi ko iryo joro akaba kari bube nawe yari kwicwa kuko yari kuba ari umututsi ku mazuru gusa ariko mu mutima ari umuhutu!

Urugo bari gusanga amatara yaka munzu bari kurusimbuka naho urwo bari gusanga ruzimije rwari kuzima rwose.Uwaganiye n'interahamwe zamubwiye ko hari abo zajyaga kwica bakazibwira ngo nimutwice MUDUTANZEHO UMUNSI UMWE, «Abahutu mugira Imana nubwo mutajya inama». Aya mafaranga yari yaratanzwe n'inyenzi ngo akoreshwe muri iyo minsi mikuru niyo mwumva Abatutsi bahaga interahamwe ngo zibice zibarashe aho kubica urubozoIyo witegereje uko abahutu bari kwicwa muri iyi myaka, FPR iri kubutegetsi, ukareba nuko abacikacumu bari guhonyorwa cyane cyane abavumbuye ko bagizwe ibitambo (Mucyo, Rwigara, Makuza, Rwabukumba, Kizito Mihigo...);

Ukareba iyicwa rya ba Inyumba na ba Karegeya ubonako, umuntu ukora ibi ari nawe wateguye ibya 1994 kuko imbereye umuntu ntacyo avuze aryoha iyo akamwa amafaranga.Usenyera abantu ari uko inzu zimaze gutahwa kandi zarubatswe areba,akarandura imyaka aruko ibanje kuraba kandi yarahinzwe areba,ataniyehe n'interahamwe za Muvoma? Ngo gushonjesha abaturage ntihagire utunga agafaranga katuma arya akarangiza ukwezi,kwanika amagufa y'abarokotse no kurasa abantu amanywa yihangu, bigamije kubazinura kuzagira ubushake n'ubushobozi bwo kwitabira imyigaragambyo yahirika Rupiyefu; kuko ntiwaba udafite icyo kurya ngo umare kabiri wigaragambya.

NYAMARA RUZINGIYE AHO RUZANYURA. Umuntu wese urwanya ukora ibi  bikorwa bibi tuvuze, ijuru rimuri imbere.

Dieudonné NGOGA (facebook).

Pour être informé des derniers articles, inscrivez vous :
Commenter cet article