Amahanga yahagurukije intwaro kirimbuzi y’urukiko mpuzamahanga mu gushyira igitutu kuri leta y’u Burundi !
Publicité
[Ndlr:Igihugu cy’u Burundi n’u Rwanda ni impanga muri byinshi, ariko byagera mu mateka ya politiki y'ibyo bihugu bikaba akarusho! Petero Nkurunziza akaba ari perezida w’umuhutu umaze imyaka 10 k’ubuyobozi bw’igihugu cy'u Burundi, akaba ashinjwa kuba yaratorewe manda ya gatatu itari mu masezerano y’Arusha; amahanga yose akaba yahagurukiye leta ayoboye ngo bitewe ni uko yatanze iminsi 5 gusa kugira ngo abitwaje ibirwanisho barwanya ubutegetsi bwe ngo babe babitanze! Kurundi ruhande Paul Kagame ni perezida w’u Rwanda w’umututsi, amaze imyaka 21 k’ubutegetsi bw’icyo gihugu, ubu ari guhindura itegeko nshinga ngo azagwe k’ubutegetsi, amakuru agera kuri veritasinfo akaba yemeza ko hari abaturage batangiye guhohoterwa mu Rwanda kuberako bagaragaje ko badashyigikiye icyo gikorwa cyo guhindura itegeko nshinga, ariko amahanga akaba yicecekeye! Kagame yahanuye indege ya gisivili mu 1994 irimo abaperezida 2 b’abahutu Habyarimana w’u Rwanda na Ntaryamira w’u Burundi, icyo gikorwa kibi kiba imbarutso ya jenoside mu Rwanda,Kugeza ubu amahanga yaragicecetse!
Ntabwo ushobora gukemura ibibazo bya politiki n’umutekano i Burundi utabanje gukemura ibyo bibazo mu Rwanda kandi ariyo nkomoko yabyo ngo bizakunde! Ukubogama kw’amahanga niko kugiye gutwika akarere kose k’ibiyaga bigari! Ni musome itangazo ry’umushinjacyaha Mukuru w’urukiko mpuzamahanga mu kirundi ko agiye gukurikirana ubwicanyi buri kubera i Burundi ariko uyu mushinjacyaha akaba adashobora gutinyuka kugira icyo avuga ku mahano abera mu Rwanda !]
Kagame yateye inkambi y’impunzi z’abahutu i Kibeho irinzwe n’ingabo za ONU mu 1995 yicamo ibihumbi 8, amahanga araceceka. Kagame yateye inkambi z’abahutu muri Congo yicamo ibihumbi birenga 300, raporo maping ya ONU ikaba ivuga ko ubwo bwicanyi ari génocide ariko amahanga yaracecetse! Umwaka ushize w’2014, ubwo imirambo y’abanyarwarwanda banyerejwe n’ubutegetsi bwa Kagame yatoragurwaga mu kiyaga cya Rweru, Paul Kagame yavugiye ijambo mu karere ka Nyabihu ko abaturage batagiye kujya banyerezwa gusa ko ahubwo agiye kujya abarasa ku manywa y’ihangu ! ubu ibyo akaba aribyo bishyirwa mu bikorwa, ariko amahanga yarabicecetse! Nkurunziza we yavuze ko agiye kurwanya abitwaje ibirwanisho none amahanga yose yamuhagurukiye! None se igitutu amahanga ari gushyira kuri leta y’u Burundi, ariko akaba akomeje kwirengagiza ibibera mu Rwanda kandi rufite uruhare rukomeye mu biri kubera mu Burundi, gishobora gukiza akarere cyangwa ahubwo icyo gitutu gishobora gutuma akarere kose gahinduka umuyonga ?
Ntabwo ushobora gukemura ibibazo bya politiki n’umutekano i Burundi utabanje gukemura ibyo bibazo mu Rwanda kandi ariyo nkomoko yabyo ngo bizakunde! Ukubogama kw’amahanga niko kugiye gutwika akarere kose k’ibiyaga bigari! Ni musome itangazo ry’umushinjacyaha Mukuru w’urukiko mpuzamahanga mu kirundi ko agiye gukurikirana ubwicanyi buri kubera i Burundi ariko uyu mushinjacyaha akaba adashobora gutinyuka kugira icyo avuga ku mahano abera mu Rwanda !]Itangazo ry’Umushikirizamanza Mukuru wa Sentare Mpanavyaha Mpuzamakungu, Fatou Bensouda, ku kibazo c’umutekano urushaho kuba muke mu Burundi
Ndafise impungenge nyinshi kubera mbona Uburundi bushaho kunyerera bugira bugwe mu bukozi bw'ikibi hamwe n'amajambo aturira abanyapolitiki n'abandi bayobozi boba bariko baravuga. Biravugwa ko bamwe mu barongoye Uburundi bo mu rwego rwo hejuru bamaze gutangaza igikorwa c'umutekano, ivyo bakaba barabivuze mu majambo y'agahomerabunwa kandi yuzuyemo urwanko.
Nagira nibutse ko umuntu wese uri mu Burundi akaba yishora mu bikorwa ruhonyanganda, hoba mu kubitegeka abandi, kubibosha, kubibashishikariza, canke mu gushigikira mu buryo ubwo aribwo bwose ikorwa ry'ivyaha Sentare Mpanavyaha Mpuzamakungu ("CPI" canke "Sentare") yemerewe gukurikirana, azorengutswa imbere y'iyo Sentare.
Uburundi twateye umukono ku Masezerano ya CPI. Ni ukuvuga rero ko iyo Sentare yemerewe gucira imanza abantu bagirizwa ivyaha amasezerano y'i Roma ateganya, boba abarundi canke abandi bose bobikorera ku gataka k'Uburundi. Naramaze kumenyesha abayobozi b'Uburundi babijejwe ko niteguye gukora ibikenewe mu gihe bizoba ngombwa. Abazoba bishoye mu ibikorwa - boba abacungera umutekano, insoresore zitwara gisikare canke umurwi wose ufise ibigwanisho - nk'ivyaha vyo mu ngwano, ivyaha vyibasira inyokomuntu canke ihonyabwoko, bamenye neza ko ntazotereka kurangurura amabanga njejwe, kugira izo nkozi z'ikibibi zizohabwe igihano kizikwiye.
Ibiro vy'Umushikirizamanza Mukuru wa CPI biratohoza kandi bigakwirikirana ivyaha vy'ihonyabwoko, ivyaha vy'agahomerabunwa n'ivyaha vyo mu ngwano, mu bwigenge no kutabogama. Muri iki gihe, iryo tohoza ririko rirakorwa aha hakwirikira : Ubuganda, Repubulika Iharanira Intwaro Rusangi ya Kongo, Darfur (Sudani), Repubulika ya Afurika ya Hagati, Kenya, Libiya, Côte d'Ivoire na Mali. Ahandi na ho biracabaririkiza ku vyabaye muri Afghanistan, Colombia, Géorgie, Guinée, Honduras, Iraq, Nigéria, Ukraine na Palestine.
Source : www.icc-cpi.int
