Twibuke inzirakarengane zose (Igice cya 7) (leprophete.fr)

Tito Rutaremara

Urutonde rw’abagize FPR-Inkoyanyi/APR bakekwa kuba baracuze kandi bagashyira mu bikorwa imigambi y’ubwicanyi bwisabiye inyoko-muntu urukiko mpuzamahanga mpanabyaha rwashyiriweho u Rwanda (T.P.I.R) rufite ububasha n’inshingano yo gukurikirana.

Tito Rutaremara, Privat Rutazibwa n’abandi bantu mutari muzi bo muri FPR bakoze hasi, imivu y’amaraso iratemba. Nimwisomere mwumve. 

10.RUTAREMARA Tito

Umwe mu batangije FPR. Yayibereye umwe mu bayobozi bo ku rwego rwo hejuru. Ni depite wa FPR i Kigali. Akomoka i Kiramuzi, komini Murambi, Perefegitura ya Byumba. Ari ku isonga mu bateguye itsembatsemba muri iyo komini. SOLIDAIRE-RWANDA yabaruye abantu bazwi 2.426, batikijwe barimo Mutaganzwa Aloyizi(w’imyaka 31, umukozi wa CARE-USA), Nyambwana Madalina (w’myaka 48, nyina wa Burugumesitiri), Icyitegetse (w’imyaka 29, umukateshisiti), Mukakibibi Kristiyana (w’imyaka 62), Mukakalisa Perus (w’imyaka 45, Chanoine),Urayeneza (w’imyakamyaka 39), Uwimana Bujeni (umukozi wa Care-USA).

Abantu babakoranyirizaga hamwe nyuma bakabica. Ahantu bahurijwe ni : ibiro   bya Komini Gakenke, ku kibuga cy’umupira w’amaguru i Gakoni, ku kigo cy’amashuri abanza cya Kiziguro ahari icyobo rusange cyajugunywemo imirambo y’abantu 2.000, ku rutare rwa Kareba, i Gorora, segiteri Murambi ya 2, ikibuga cy’umupira cya Nyabisindu, ibiro bya segiteri Rwankuba, Gabiro. Abantu benshi cyane baroshywe mu Kiyaga cya Muhazi bamaze kwicwa cyangwa bakiri bazima (SOLIDAIRE-RWANDA), dossier n°1, kuva ku rupapuro rwa 32 kugeza ku rwa 33). Twibutse ko itsembatsemba ryatangiranye no kuhagera kw’abasirikare ba FPR muri ako karere ku ya 11 mata 1994.

Mu kiganiro yagiranye n’umunyamakuru Françoisi MISSER muri Mutarama 1995, RUTAREMARA yemera ko FPR yari ifite za brigade imbere mu gihugu cy’u Rwanda. Nk'uko RUTAREMARA abyemeza imbere mu Rwanda nyirizina hari abahagarariye FPR kuko mu mpera z’uw’1987 uko abivuga amaselire 36 yari yararangije kuremwa imbere mu gihugu nyirizina ...(François MISSER, op. cit, p.155). Dosiye nimero ya 2 y’Ishyirahamwe ridaharanira inyungu SOLIDAIRE-RWANDA yerekana bicukumbuye ivuka, imikorere, ugutoza abasirikare n’icengezamatwara bya za brigade, ikanatanga ingero zifatika z’imibare y’abazigize n’uko ziyoborwa. Iyo dosiye inerekana ilisiti y’abishwe na zimwe muri izo brigade. Kuri ubwo buryo, biroroshye cyane kwiyumvisha amatwara y’igitugu gikabije (terrorisme) yayogoje u Rwanda , cyane cyane mu karere k’Umutara mbere y’1990, ku gihugu cyose cy’u Rwanda kuva imirwano y’intambara yubura, ku buryo bwihariye mu itegwa rya za bombe na za mine n’ihotorwa ry’abanyapolitiki bakomeye kuva mu w’1992.

RUTAREMARA anakekwa kuba yarateje iyicwa rya GATABAZI Felisiyani mu w’1993. Ukuri kwabyo ni uku : uyu muyobozi w’ishyaka riharanira imibereho myiza na Demokrasi (PSD) ryari risanzwe rinywanye na FPR, yatangiye kudacana uwaka na FPR (Reba Vénuste NSHIMIYIMANA, Prélude au génocide rwandais, Ed. Quorum, 1955, p. 92). FPR yari yaramwibasiye kuva uwo mu minisitiri yashingwa Minisiteri y’ ubwubatsi bw’imihanda n’amazu bya Leta, yari yacyashye FPR ayigayira kuba yarashenye uruganda rubyazwa amashanyarazi rwa Ntaruka muri Perefegitura ya Ruhengeri. Ikindi, muri mitingi y’ishyaka rye yabereye i Butare iminsi itatu mbere y’uko yicwa, GATABAZI yari yamaganye rwose ukwigarurira ubutegetsi ku ruhembe rw’umuheto kwari kugamijwe na FPR. Umunsi w’iyicwa rye, yari yiriwe umunsi wose muri Hoteli Meridien ari kumwe na bamwe mu banyapolitiki barimo RUTAREMARA Tito . GATABAZI yatashye mu mugoroba amaze kugaragaza ukutemeranywa kwe n’abandi ku byerekeye umugambi mubisha abanyayapolitiki baganiraga bamumenyesheje. Ahagana saa tatu n’ igice za nijoro, ako gatsiko kamuterefonnye ngo ibintu babishyire mu buryo neza. GATABAZI asohoka iwe n’abamurinda. Ahindukiye, abishi be bari bamutegereje ku irembo ry’iwe.

14.RUTAZIBWA Privati ( Padiri )

Umufatanyabugome wa Pawulo Kagame mu kuburizamo amasezerano ya Arusha no mu kwubura imirwano y’intambara muri Mata 1994. Ni umwe mu bahezanguni b’Abatutsi bahisemo igisubizo cy’intambara mu gihe imishyikirano igamije amahoro yakorwaga Arusha. Kuri iyo ngingo mu ibaruwa yanditswe ku ya 30 ugushyingo 1993, Ambasaderi w’ u Rwanda i Bujumbura icyo gihe, Sylvèstre Uwibabaje yamenyesheje Guverinema y’ u Rwanda imyiteguro y’intambara yakorwaga na FPR. Bikurikije amagambo ye, avuga ibi:

ʺAbari mu nama iyobowe na Padiri Rutazibwa (wa FPR) bifuje ko abasore b’impunzi z’Abanyarwanda barekera aho kwinjira mu gisirikare cy’Abarundi kugira ngo FPR ishobore kubinjiza mu cyayo kubera intambara yegereje kuba kandi rurangiza ishaka guteza ku Rwandaʺ (...). Ukwo kubura kw’imirwano kwari gutejwe n’izi mpamvu uko ambasaderi abivuga : ʺni uko FPR yari ifite ikibazo gikomeye cy’ubushyamirane hagati y’injijuke nyinshi zayikotaniye, zipfa imyanya mike bagombaga kugabana muri ministeri zari zigenewe FPRʺ.

1.SHALITA Willis :

Aba muri Leta zunze ubumwe za Amerika, ni umwe   mu banditsi bakuru b’ikinyamakuru IMPURUZA, zimwe mu nyandiko zacyo zikaba izakarishyaga urwango rushingiye ku moko. Umuntu yavugamo ibisigo « Nsingize Gisa » na « Wihogora Rwanda » zasohotse mu kinyamakuru IMPURUZA nimero 15 (Nyakanga-Kanama 1990) na 17 (Ugushyingo-Ukuboza 1990). Iyo nyandiko ni ikangurira gufata [Abatutsi] ubutegetsi ku ruhembe rw’umuheto kandi cyane mu gikorwa cyo gutsembatsemba Abahutu (Eugène Nshimamungu, Idéologie du génocide. Deux textes d’Alexandre Kimenyi, in Rwanda : Points de vue, n° 17, Ugushyingo-Ukuboza 1996, urupapuro 14. Mu nyandiko «  Le Rwanda: Nécesssité d’une justice juste et impartiale » yasinywe ku ya 5/12/1995 na J.P. Edouard   Komayombi, umuganga mu bitaro bya Kaminuza ya Leipzig akanaba na Perezida w’ishyirahamwe ndangamuco ry’Abadage n’Abanyarwanda « AKAGERA- RHEIN » e. V, ku rupapuro rwa 9 aragira ati  «Mu MPURUZA n°15, ku rupapuro rwa 94, usangamo umugambi wo gutsembatsemba no kwirukana Abahutu mu butegetsi bw’igihugu iyo havugwa ngo ʺNdasaba ko abo bantu bagenda mu mahoro berekeza iy’inyanja y’Abahindi amazi atararenga inkombe. Ni ahacu ho gutura u Rwanda. Tuzazana igitekerezo cy’umwanditsi Virgile yitiriye Anchise aganira na Eneya : ʺHarokorwe abemera kuba abagaragu naho abiyemera ni ukudatuma begura umutweʺ » .ʺʺʺʺʺʺʺʺʺ

.

2.KIMENYI Alegisanderi :

Yabonye buruse ya Leta ahagana mu mwaka w’1972, ajya kwiga muri Leta zunze ubumwe za Amerika, ntiyigeze atahuka. Kuri ubu ni umwarimu muri Kaminuza ya Kaliforniya (Sacramento). Ni umwe mu batangije ikinyamaku IMPURUZA gisohokera muri Leta zunze ubumwe za Amerika. Zimwe mu nyandiko ze zijejeta ingengabitekerezo ya jenoside. Bibiri mu bisigo bye byasesenguwe na Eugène Shimamungu, dogiteri mu busesenguzi mu by’indimi akaba n’umwe mu itsinda ry’ubushakashatsi(1030) rikorana n’ikigo cy’igihugu gishinzwe ubushakashatsi (CNRS) mu Bufransa. Igisigo cya mbere cyitwa ʺNsingize Gisa ʺ cyasohokeye mu IMPURUZA n° 17 y’ Ukuboza 1990. Shimamungu agisangamo ibi : ʺUretse ko uwo mwanditsi asebya ko ubwoko bw’Abahutu ibi biteye ishozi, iyo nyandiko ikangururira   kwigarurira ubutegetsi ku ruhembe rw’umuheto, ndetse cyane no kurimbura ubwoko bw’Abahutu ʺ (Shimamungu E., art.cit.,p.14.) Ahagana hepfo ho, Shimamungu agira ati : ʺIyo nyandiko yuzuye ubugome buminuye bwo kugirirwa abahutu ikaba n’imwe mu cyitegererezo gikomeye cyerekana umugambi wo gutsemba abahutu guhera mu ntangiriro y’intambara y’Ukwakira 1990 ʺ (Shimamungu,art.cit., p.15). Ku byerekeye igisigo cya kabiri : ʺ Wihogora Rwanda (Nturire Rwanda) ʺ Shimamungu akivugaho ibi : ʺN’ubwo ashavujwe n’iyicwa ry’ikivunge cy’Abatutsi, umwanditsi akangurira uguhoora n’ishyirwa mu ngiro ry’itsembatsemba n’itikizwa ry’ubwoko bwose bw’Abahutu (uguhunga igihugu cyangwa urupfu)ʺ (Shimamungu,art.p.14).

3.NTARE Simoni :

Mbere y’uko FPR yigarurira ubutegetsi, yari ashinzwe ibyerekeye politiki mu Biro bya Perezida wa FPR. Ku ya 06 werurwe 1993, mu nyandiko igenewe « URUBUGA AMAHORO NA DEMOKRASI » Gapyisi Emmanuel yari abereye Perezida i Kigali, Simoni yemeye itsembatsemba ryakozwe na FPR muri aya magambo : ʺUkuri ni uko hari abapfuye (...) kandi igifite agaciro ku baturage ni uko buri wese akiza amagara ye aho gupfa wishwe n’amasasu y’abarwanyi   maze ahubwo ukemera kubaho amara masa ntacyo utunzeʺ (in La voix du Réfugié Rwandais, n° OO4, octobre 1995, p.5). Nta gushidikanya rero ko ashobora kwitwa umufatanyacyaha mu bikorwa bihonyora uburenganzira bw’ikiremwa muntu byakozwe FPR/APR.

4.MUSARE Fawustini

Diregiteri w’ibiro bya Minisiteri y’Ubutegetsi bw’Igihugu muri Guverinoma ya FPR, ni mwene Sekagabo, akomoka muri Komini Muhazi, Perefegitura ya Kibungo.Yagize uruhare mu itsembatsemba ryabereye muri komini avukamo. Ishyirahamweridaharanira inyungu «  SOLIDAIRE RWANDA » ryakusanyije amazina y’abantu 18 batikijwe hakurikijwe amabwiriza ya Musare hagati hagati ya le 28 Gicurasi na le 15 Nzeli 1994. Musare yashakaga guhoorera uwitwa Karayija Eliyezeri wapfuye muri Mata 1994 (SOLIDAIRE-RWANDA , Le non dit sur les massacres au Rwanda, dossier n° 1, p. 29).

5.NDAYAMBAJE Damasi

Akuriye itsinda ry’Inkotanyi, yagabye igitero ku Bitaro by’i Gishali. Bahotoye abarwayi banica Dr NTORANYI, umugore we Siperansiya n’abana babo batatu (SOLIDAIRE-RWANDA, dossier n°1, p. 30).

6. ABIMANA Matiyasi

Burugumesitiri wa Komini Mabanza, Perefegitura ya Kibuye.Yagize uruhare mu iyicwa ry’abasivili b’inzirakarengane bazira gusa ubwoko bwabo , ko ari abahutu. Ikibazo cye cyakomojweho mu itsinda ry’ abanyarwanda ubwo bahuriraga mu Budage i Bonn (Reba ikibazo cya Kabera Assiel).

8.HIGIRO Prosperi

Avuka i Nyakabuye, Komini Rusumo, Perefegitura Kibungo. Ni we watangije itsembatsemba muri iyo komini. Abantu barenga igihumbi na magana atanu batikiriye muri iryo tsembatsemba uko bivugwa n’ubuhamya bw’ishyirahamwe ridaharanira inyungu SOLIDAIRE-RWANDA, kuva ku rupapuro rwa 23 kugeza ku rwa 25.

11.MUTIKIRI Matiyasi

Akomoka muri Komini Murambi. Ni igikoresho gikomeye cya Rutaremara Tito mu itsembatsemba kuva mu w’1994 (Reba Rutaremara Tito).

12.RWABUKAMBA Venusiti:

Umucuruzi w’umututsi w’i Rwamagana (ahari amaduka), ni we wateje itsembatsemba mu ma komini ya Muhazi na Kayonza (SOLIDAIRE-RWANDA, Le non dit sur les massacres au Rwanda, dossier n° 1, Bukavu, Octobre 1994, p .37).

13.MUVUNYI Augustini

Akomoka muri Komini Rukara. Ni igikoresho cy’ibanze cya Koloneli Charles Kayonga mu itsembatsemba ry’abasivili ba Komini Rukara (SOLIDAIRE-RWANDA, Dossier n° 1, op.cit., p. 37).

BIRACYAZA !!!

James Maniriho