Congo :Abatavuga rumwe na Kabila bavuga ko kutiyamamaza kwe ari intsinzi ya mbere !

Publié le 8 août 2018 par veritas

Joseph Kabila yakuyeho urujijo atanga Emmanuel Ramazani bavuka mu karere kamwe nk'umukandida w'ishyaka rye!

Ku munota wa nyuma kuri uyu wa gatatu taliki ya 8/08/2018, nibwo Perezida wa Congo Joseph Kabila yatangaje izina ry’umukandida w’ishyaka rye mu matora y’umukuru w’igihugu. Ayo matora akaba ateganyije kuba muri Congo ku italiki ya 23 Ukuboza uyu mwaka. Icyemezo cya Kabila cyo gusimburwa k’ubutegetsi mu mahoro , kikaba kizandikwa mu mateka y’igihugu cya Congo kuko aribwo ibyo bizaba bibayeho bwa mbere kuva icyo gihugu cyabaho ko umukuru w'igihugu asimburwa n'undi binyuze mu matora!

Umukandida Kabila yahisemo uzahagararira ishyaka rye rya PPRD ubu riri ku butegetsi muri Congo ni Bwana Emmanuel Ramazani Shadry wigeze kuba ministre w’ubutegetsi bw’igihugu wa Congo, akaba avuka mukarere kamwe na Kabila k’uburasirazuba bwa Congo kavuga ururimi rw’igiswahili. Bwana Ramazani Shadary afite imyaka 57 y’amavuko, izina rye rikaba riri ku rutonde rw’abayobozi ba Congo 12 umuryango w’ibihugu by’ubumwe bw’uburayi (UE) wafatiye ibihano mu mwaka w’2017 kubera ibikorwa byabo byo guhohotera uburenganzira bw’ikiremwa muntu !

Bwana Emmanuel Ramazani Chadary yabaye ministre w’ubutegetsi bw’igihugu cya Congo kuva ku italiki ya 20 Ukuboza 2016 kugera mu kwezi kwa Kabiri muri uyu mwaka w’2018. Ramazani yakuwe ku mwanya w’ubuministre bitewe n’igitutu cy’amahanga nyuma y’ubwicanyi bw’abaturage bari mu myigaragambyo yamaganaga Kabila kubera ukwigundiriza k’ubutegetsi nyuma y’uko yari arangije manda ya kabiri ari nayo ya nyuma ku mwanya w’umukuru w’igihugu. Bwana Ramazani ashinjwa gukoresha imbaraga z’umurengera muguhagarika imyigaragambyo yakozwe n’abakirisitu gatolika i Kinshasa hagapfa abantu 15. Iyo myigaragambyo yabaye mu ntangiriro z’uyu mwaka ikaba yaramaganaga Kabila ukomeje kuyobora Congo kuburyo bunyuranyije n’itegeko nshinga ry’icyo gihugu.

Mu mvugo yo gushakisha amajwi y’abakirisitu gatolika, nyuma y’aho Kabila yari amaze gutangaza izina ry’umukandida w’ishyaka rye , umuvugizi wa leta ya Congo Lambert Mende yagize ati : « umukandida wacu, Bwana Emmanuel Ramazani Shadary, ni umukristu gatolika wuzuye » ! Nyuma yo gukurwa ku mwanya wa ministre w’Ubutegetsi bw’igihugu, mu kwezi kwa Kabiri uyu mwaka, Emmanuel Ramazani yagizwe umunyamabanga uhoraho w’ishyaka riri ku butegetsi rya PPRD, akaba yarahawe inshingano zo kuvugurura amategeko y’iryo shyaka, akaba yarashyizeho umwanya wa Perezida w’ishyaka PPRD uzahabwa Joseph Kabila mu ntangiriro z’umwaka w’2019 amaze guhererekanya ububasha n’uzamusimbura ku mwanya w’umukuru w’igihugu! Joseph Kabila ubu ufite imyaka 47 y’amavuka ateganyijwe kuzaba umusenateri ubuzima bwe bwose namara kuva ku ntebe y’ubuperezida nk’uko biteganywa n’itegeko nshinga ry’icyo gihugu !

Intsinzi ya mbere kubatavuga rumwe n’ubutegetsi bwa Kabila !

Abanyepolitiki batavuga rumwe n’ubutegetsi bwa Kabila batangaje ko kuba Kabila yiyemeje kuva ku butegetsi ari intsinzi ya mbere. Umuvugizi w’impuzamashyaka ishyigikiye Katumbi ariwe Bwana Christophe Lutundula yagize ati : «bibaye ubwa mbere mu mateka, y’uko abaturage b’Afurika yo hagati bashobora kubuza umukuru w’igihugu guhindura itegeko nshinga ndetse bakamubuza no kongera kwiyamamaza ku ngufu kandi ashyigikiwe n’ imbaraga z’umurengera ahabwa n’igisilikare cyose kimushyigikiye. Dutsinze urugamba rukomeye ariko intambara iracyakomeza : Kuko hagomba kubaho isimburana k’ubutegetsi ridafifitse kandi tukagira amatora nyayo atari ayo kurangiza umuhango gusa kuburyo amajwi y’abaturage agaragaza ugushaka kwabo mu byukuri ».

Ishyirahamwe ryitwa « Lucha » ryari ryarangije kurarika abakongomani mu gihugu cyose ko Kabila niyiyamamaza bose bajya mu muhanda bakigaragambya. Umuryango urengera uburenganzira bwa muntu HRW wavuze ko kuba Kabila atiyamamaje ari intambwe y’ingenzi itewe muri demokarasi ariko usaba umuryango mpuzamahanga gukomeza gushyira igitutu kuri leta ya Kinshasa kugirango amatora azakorwe mu mucyo. Umuryango wa HRW wagize uti : «Turacyari kure cyane muri gahunda yo kubona amatora yizewe, ibintu bishobora guhinduka ukundi mbere y’uko amatora aba mu kwezi k’Ukuboza uyu mwaka, tukaba dutinya ko ayo matora ashobora kongera gusubikwa» ! Uwo muryango wibukije ko Moïse Katumbi atarashobora kwinjira mu gihugu ngo nawe atange kandidatire ye !

Ibindi abatavuga rumwe na leta bakomeje kunenga ku matora ateganyijwe ni uburyo komisiyo y’amatora ishaka gukoresha imashini zo gutoreraho kandi zitizewe, abatavuga rumwe n’ubutegetsi bwa Kabila bakaba bavuga ko izo mashini ari izo kwiba amajwi (Machines à tricher). Hari kandi n’umubare w’abagomba gutora utavugwaho rumwe. Umuryango w’ibihugu bivuga ururimi rw’igifaransa OIF uvugako muri miliyoni 40 z’abantu biyandikishije bagomba gutora ko hari umubare w’abantu bagera kuri miliyoni 7 batagaragara kuri liste z’itora. Ibihugu bikomeye byo ku isi birimo bikurikiranira hafi amatora yo muri Congo, abahagarariye ibihugu byabo muri Congo bemeza ko amatora aramutse agenze nabi muri icyo gihugu, ibihugu byose byo muri Afurika yo hagati byagerwaho n’ingaruka z’umutekano mucye wavuka muri Congo.

Congo ni igihugu kinini cyane kuko gifite ubuso bwa kilometero kare miliyoni 2,3; gihana imbibi n’ibihugu 9, kikaba gikize ku mabuye y’agaciro agezweho muri iki gihe kandi kikaba kirimo imitwe yitwaje intwaro myinshi. Perezida w’Ubufaransa Emmanuel Macron akaba yashimiye perezida w’Afurika y’epfo Ramaphosa kubera uruhare rukomeye yagaragaje mu biganiro yagiranye n’abayobozi ba Congo ku kibazo cy’amatora yo muri icyo gihugu.

Source : lexpress.fr